Voorzitter, de ChristenUnie is een uitgesproken christelijke partij. We willen boven alles God dienen en Zijn Woord, de Bijbel, is onze leidraad bij het zoeken naar antwoorden op politieke vraagstukken. In de Bijbel wordt ons de opdracht gegeven om op een goede manier zorg te dragen voor Zijn schepping: de mens én de aarde. We beseffen daarbij heel goed dat de overheid niet alle vraagstukken van deze tijd kan oplossen. Maar de overheid heeft volgens de ChristenUnie wél de verantwoordelijkheid om, met de middelen die zij tot haar beschikking heeft, het zwakke te beschermen en het sterke te reguleren.

Vanuit deze uitgangspunten willen wij reageren op de voorliggende Zomernota 2020 en de Kadernota 2021.

Het is ook al in de technische vragenronde aan de orde gekomen: de vele groene indicatoren ten opzichte van de andere kleuren in de Zomernota. Wij constateren dat doelen, tijd en geld zo weinig meet- en dus stuurbaar worden gepresenteerd. Dat zien we ook in de Kadernota terug en dat komt de kwaliteit ervan niet ten goede. U geeft in besprekingen met de Auditcommissie aan met Indicatoren te willen werken om zodoende de stuur- en meetbaarheid te vergroten. Waarom heeft het college ervoor gekozen om de concreetheid in doelen en in tijd pas bij de begroting mee te geven?

Ten aanzien van de prioriteiten die we hebben bepaald op woningbouw en mobiliteit, is onze constatering dat hiervan nog niet veel terecht is gekomen. Ja, bestaande woningbouwinitiatieven zijn in realisatie maar versnelling? We zien het niet. Ook op het gebied van mobiliteit geeft u eigenlijk aan hier afhankelijk van de provincie en het rijk te zijn, dat daardoor inspanningen langdurig zijn. Echter, lokale knelpunten, die met een hoge prioriteit zouden worden opgepakt, zijn al jaren in beeld en daar zien we toch ook heel weinig voortgang. Zelfs uit het budget voor groot onderhoud aan de wegen is niets besteed! Nu doet u een voorstel om dit jaar nog een Strategisch Plan Verkeersveiligheid (SPV) op te stellen dat verkeersonveilige punten in beeld brengt. Waarom niet gewoon beginnen aan de al jaren bekende punten in samenhang met het budget voor groot onderhoud. Het was/is toch prioriteit in 2020??

Voorzitter, ik vervolg deze algemene beschouwingen met de Kadernota die dit jaar als titel draagt: 'Molenlanden verbindt'. U schrijft dat wij ons zullen inzetten op een toekomstgerichte en toekomstbestendige gemeente waarin we ons richten op duurzaamheid, samen redzaamheid en het goed omgaan met ons gebied en energie. Zowaar een aantal herkenbare speerpunten uit het ChristenUnie verkiezingsprogramma! Een er komt een toekomstvisie Molenlanden 2030. We zijn benieuwd met welke visie u komt.

Vanzelfsprekend zegt u ook iets over de huidige situatie rond Corona en de bezuinigingsopgave die er ligt om de begroting structureel sluitend te kunnen krijgen. Een onzekere situatie maar wel een die we met vertrouwen tegemoet kunnen gaan.

Voordat we als ChristenUnie fractie ingaan op de inhoud van de Kadernota zelf, willen we nog iets kwijt over het feit dat u in de Kadernota schrijft, dat u zich bewust bent van de gemeentelijke meerwaarde als wendbare organisatie, etc. Gezien de titel van deze Kadernota willen wij u dan ook uitdrukkelijk wijzen op de verbindende rol van de gemeente die naast wendbaarheid ook stabiliseert en bij elkaar houdt wat zo typerend is voor de kernwaarden in onze streek.

En dan nu een aantal constructieve inhoudelijke vragen en suggesties op de Kadernota.

ALGEMEEN

• Deze Kadernota is weliswaar helder geschreven, maar wij constateren dat de doelen niet erg concreet zijn verwoord. Veel klinkt als 'beter, meer, minder, etc, maar wat wilt u nu concreet bereiken? Zo zien wij geen keuzemogelijkheden, want alternatieven voor belangrijke onderwerpen ontbreken en ook het onderscheid in wat wel/niet beïnvloedbaar ontbreekt. Wij constateren dan ook dat van een nota die kaders stelt geen sprake is, maar dat het meer een richtinggevend document is. We gaan er echter wel van uit dat u, net als wij, het goede voor hebt met de inwoners van onze mooie gemeente. U stelt alleen op onderdelen andere prioriteiten dan wij dat zouden doen. En omdat alternatieven om te kiezen ontbreken willen wij die hierbij aangeven en zijn benieuwd wat de reacties daarop zijn:

WONEN EN LEVEN

• De zo vaak door u genoemde woonvisie is er nog steeds niet. Bij de Eindejaarsnota meldde u ons dat het Samenlevingsprogramma de oorzaak was van de vertraging, maar die ligt al weer een jaar achter ons. Hoe komt die vertraging dan toch? Kunnen we in die visie overigens ook onderwerpen verwachten zoals: extra aandacht voor ouderen en jongeren en een ruimhartig beleid voor het realiseren van kangoeroe- en mantelzorgwoningen? We weten het nog steeds niet, laat staan onze inwoners. Wat u dan wel voorstelt voor bijv. Oud-Alblas is een externe projectleider voor €100.000 inhuren, terwijl alles al meerdere keren is besproken. In goede samenwerking met project-makelaars en de woningbouwcorporatie moet dit toch ook voor elkaar kunnen komen? Er zijn genoeg bouwondernemingen die met mooie plannen willen bouwen, dus waarom niet via een prijsvraag o.i.d.?
• Goed dat u zich, mede door onze ChristenUnie collega ingezette actie, ook gaat inspannen om voor de extra kosten van de Omgevingswet aan te dringen op vergoeding bij het rijk.
• Openbare Orde en Veiligheid: Het opstellen van een veiligheidsplan is nu al 2 keer uitgesteld. Beide colleges van de voormalige gemeenten hebben in 2018, op vragen van de ChristenUnie fracties, toegezegd dit lokale veiligheidsplan in samenwerking met de inwoners via dorpsraden/klankbordgroepen op te pakken. Vooral de onzichtbaarheid van wijkagenten, hoe goed zij ook met de beperkingen functioneren en in verbinding willen staan met de inwoners, is voor vele inwoners een doorn in het oog. Komt u deze toezeggingen ook na?
• De ChristenUnie fractie is blij met wat u voorstelt omtrent het bibliotheekwerk. Het is heel concreet en we steunen de visie en ontwikkelingen op behoud en versterking van deze belangrijke functie. Wel vragen wij u daarbij deze functie ook in de dorpen van oud Molenwaard niet te vergeten.

VERKEER EN VERVOER

• We zijn blij met initiatieven rond vermindering van vervuilend vervoer. Initiatieven rond ketenvervoer zoals huurfietsen en huurauto's bij belangrijke OV haltes ondersteunen wij, maar als dit ook al in 2020 een prioriteit was, waarom dan pas in 2021 beginnen met onderzoeken? Waaruit blijkt dan de door u aangegeven versnelling ook op dit thema?
• De provincie zoekt momenteel naar een geschikte partij voor de Waterbus. Helaas wordt vervoer over de Lek niet meegenomen, maar voor de ontsluiting van met name Nieuw-Lekkerland en Streefkerk kan de Waterbus een grote bijdrage leveren. De ChristenUnie wil dat het college zich veel sterker hiervoor maakt richting de provincie.

SAMENLEVEN

• De ChristenUnie fractie wil extra investeren in gezinnen. Specifiek de inzet van hulp/begeleiding rondom echtscheiding. We vinden het essentieel dat we moeten inzetten op het voorkomen van problemen en dus preventief véél alerter zijn. Kunt u aangeven of, en zo ja, hoe dit ook voor u een speerpunt is?
• Eén van de bekende speerpunten van de ChristenUnie fractie is de bestrijding van armoede. De afgelopen periode heeft u, in lijn met onze eerdere motie, goede stappen gezet. Opvallend is echter, dat u het armoedebeleid helemaal geen plaats heeft gegeven in de kadernota. Kunt u onze fractie en, nog veel belangrijker, de mensen die in armoede leven, toezeggen dat u dit thema blijvend agendeert en inbedt in uw sociaal beleid?

BETER OMGAAN MET ONS GEBIED:

• Eén van de vervolgacties na de RES is het onderzoeken op welke wijze een (regionaal) Energiebedrijf kan worden opgezet dat ervoor zorgt dat rendement uit opwekking van energie ten goede komt aan inwoners/bedrijven. We kunnen hierbij denken aan dorpsenergiecentrales, buurtbatterijen, etc.. Zo'n Energiebedrijf kan ook een oplossing zijn voor het probleem van wegvallende dividend inkomsten als gevolg van de verkoop van Eneco aandelen.. Vanzelfsprekend zullen er goede afspraken moeten worden gemaakt over bijv. prijsstellingen e.d. die in lijn zijn met wat de Warmtewet voorschrijft. We zien uit naar de uitkomsten van dat onderzoek en de kansen die dit biedt.
• De opbrengst van de Enecogelden zijn nu in de grote pot gestopt om zo mede een bezuiniging op rente te kunnen financieren. Daarmee heeft u de eerder genoemde 3-slag losgelaten, omdat u niet inzet op maatschappelijke investeringen. Het zijn echter opbrengsten welke ook verworven zijn door bijdragen van de inwoners voor gas- en elektra. Een structurele opbrengst zou bijv. in het eerder genoemde Energiebedrijf kunnen worden gevonden, maar om ook direct voor inwoners te investeren, zou de gemeente tevens iets kunnen doen in relatie met het gasloos bouwen en buurt- of dorps Energie coöperaties kunnen ontwikkelen. Ook de warmtetransitie moet nog worden bepaald voor onze gemeente. Investeren in kansrijke ontwikkelingen op het gebied van aquathermie bijvoorbeeld. Wellicht is voor dit soort ideeën een fonds noodzakelijk. Daarom willen we een motie voorbereiden om met deze ideeën rond een fonds en activiteiten concreet aan de slag te gaan. Omdat de CDA fractie en de fractie van Progressief Molenlanden dit bij de behandeling van de RES ook hebben aangegeven, willen we kijken of we daarin samen met hen kunnen optrekken.

DICHTBIJ MOLENLANDEN

• De onderbouwing voor benodigd budget ten behoeve van de Doorontwikkeling van de organisatie (Basis op orde) is vanmiddag beschikbaar gekomen. Op zich lijken dat nuttige zaken om beter in control te komen enerzijds en anderzijds om bijv. ICT projecten te kunnen financieren.

UITGANGSPUNTEN BEGROTING

• U maakt een voorbehoud ten aanzien van het doorvoeren van een eventuele beperkte bezuiniging van 3% op het subsidiebudget. Is dit alvast een signaal naar alle verenigingen toe wellicht?

Tenslotte voorzitter, de komende bezuinigingen, de noodzakelijke doorontwikkeling op de Bedrijfsvoering maken het niet makkelijk om naast een sluitende meerjarenbegroting ook een begroting te maken die goed is voor onze inwoners in deze tijd. Het goud, waarvan we vorig jaar zeiden dat we het in handen hadden, mag ons niet verder ontglippen. Vanuit de visie van de ChristenUnie als Christelijk-Sociale partij hebben wij aangegeven wat wij daarin belangrijk vinden. Laten we met elkaar met wijsheid de noodzakelijke keuzes maken. Die wijsheid moet voortkomen uit zegen die de Schepper ons kan geven. Daarom wensen we elkaar als bestuur en organisatie Gods onmisbare zegen toe!