Voorzitter, het is voor mij de 6e keer dat ik de Algemene Beschouwingen mag uitspreken voor de ChristenUnie in Molenlanden en elke keer startte ik die met woorden van ongeveer dezelfde strekking. Namelijk dat de ChristenUnie een uitgesproken christelijke partij is, dat we boven alles God willen dienen en dat Zijn Woord, de Bijbel, onze leidraad is bij het zoeken naar antwoorden op politieke vraagstukken. In de Bijbel wordt ons namelijk de opdracht gegeven om op een goede manier zorg te dragen voor Zijn schepping: de mens én de aarde. We beseffen daarbij heel goed dat de overheid niet alle vraagstukken van deze tijd kan oplossen. Maar de overheid heeft volgens de ChristenUnie wél de verantwoordelijkheid om, met de middelen die zij tot haar beschikking heeft, het zwakke te beschermen en het sterke te reguleren.

Vanzelfsprekend willen we ook nu het geluid van Christelijk-Sociale politiek stevig laten klinken. We doen dat in deze raadsperiode nog steeds vanuit onze 3-slag 'Zorgzaam, Bloeien en Groen.' En komend jaar verrijkt met de waarde 'VRIJHEID'!

Want, in 2025 hopen we als Nederland te vieren dat we 80 jaar in vrede en in vrijheid leven. Nazi Duitsland werd door de geallieerden verslagen en capituleerde, de bezetting van Nederland was voorbij en we konden in vrijheid bouwen aan een nieuwe samenleving, een nieuw bestuur, een nieuw élan. De vrijheid die Nederland 5 jaar lang moest missen, de vele slachtoffers die daarbij vielen en alle ellende en narigheid moesten een plek krijgen in de verwerking bij de generatie voor, tijdens en voor sommigen ook bij de generatie na ons. Aangedaan onrecht wortelt immers diep. Zelf ben ik nog geen 20 jaar na die bevrijding geboren en heb dus ouders gehad die als jong volwassene die periode hebben doorgemaakt. Niet dat het een dagelijkse bespreking aan de eettafel was, maar je voelde aan alles dat zij een moeilijke periode achter de rug hadden en met een zeker optimisme naar de toekomst keken, wetende dat we in afhankelijkheid van God leven en de verworven vrijheid heel breekbaar is. De mens wil immers in die hang naar vrijheid ook vrij worden van Gods gezag en, tegelijkertijd, en goed beschouwd vreemd genoeg, ook vrij zijn van Gods liefde. De gebrokenheid van de wereld tot gevolg hebbende…

Voorzitter, vrijheid is een veelbesproken thema. In de filosofie, theologie, literatuur, muziek, etcetera. Velen hebben zich erover gebogen. Iemand die het gebrek aan vrijheid, ja zelfs tot de dood toe heeft meegemaakt is de door de nazi's geëxecuteerde theoloog Dietrich Bonhoeffer. Hij schreef over vrijheid het volgende: ‘Vrijheid ligt niet in verheven gedachten, maar alleen in de daad. Aarzel niet langer; kom in beweging’. U herkent dit citaat uit de toespraak die bij de dodenherdenking op 4 mei dit jaar in Molenlanden is uitgesproken. Precies tussen de bevrijding en nu, in oktober 1983, schreef Harrie Jekkers van Klein Orkest aan de vooravond van de grote vredesdemonstratie in Den Haag, het lied Over de Muur. Een lied waar de verdeeldheid in Europa na de 2e wereldoorlog zo kernachtig wordt bezongen over de verdeelde stad Berlijn: de bezetting van Rusland aan de oostkant, met de zogenaamde heilstaat maar zonder vrijheid van meningsuiting en de bezetting door het zogenaamde vrije westen met armoede en geketend door de zucht naar geld aan de westkant.

En nu? Hoe staan we er nu voor in de vrijheid? Ik kom er straks op terug. Eerst wil ik met u vanuit Bijbels perspectief het begrip vrijheid beschouwen. En dan komen we altijd uit bij Jezus Christus. Alleen Hij kan werkelijke vrijheid schenken in ons hart. Hij leert ons dat leven naar Gods wil en uit liefde voor Hem en Zijn schepping ons antwoord moet zijn op de werkelijke vrede en vrijheid die Hij ons schenkt. Vele christenen hebben deze Waarheid verwoord in een oproep voor ons dagelijks leven. Bijvoorbeeld kerkvader Augustinus die ongeveer 4 eeuwen later zei: "De wet van de vrijheid is de wet van de liefde. Heb lief en doe wat je wilt”.

De ChristenUnie in Molenlanden doet deze oproep met een Bijbels fundament, omdat ook in deze tijd en in onze gemeente onze vrijheid op het spel staat. De toenemende polarisatie, het toenemende wantrouwen in de overheid en in elkaar en het doorgeslagen individualisme bedreigen ook onze eigen vrijheid en die van onze samenleving. Daarom willen wij als ChristenUnie in beweging komen en blijven om aan die vrijheid te werken, door vanuit Christus' liefde te handelen, te werken, te leven, te doen!

Doen wat nodig is voor onze gemeente, doen wat nodig is voor de ander die kwetsbaarder is in velerlei opzichten dan jijzelf, doen wat nodig is om de aarde te beheren en er echt zorg voor te hebben, doen wat nodig is om met elkaar de vrijheid in verbondenheid te bewaren. Doen! Harrie Jekkers analyseerde weliswaar heel treffend de vrijheid na 40 jaar, maar bood geen ander perspectief dan te zijn als een vogel. Theologen Dietrich Bonhoeffer en Augustinus boden en bieden een perspectief uit naam van Christus. Namelijk: Volg Jezus, heb lief en kom in beweging door te zorgen voor een ander en te zorgen voor de schepping.

Voorzitter, als navolgers van Jezus Christus, Wiens naam wij dankbaar in onze partijnaam dragen, wensen wij het college Gods onmisbare zegen en wijsheid toe bij de nadere uitwerking van deze Kadernota tot een Begroting voor het jaar 2025. Een grote verantwoordelijkheid, maar met de oproep van de ChristenUnie daarbij om het goede te doen, kunt u het onzekere financiële perspectief tegemoet gaan in het vertrouwen dat de Molenlandse samenleving er voor elkaar wil zijn. Immers in de concept versie van de Toekomstvisie 2050 staat het zo fraai verwoord: "het karakter van Molenlanden. Denk aan onze nuchtere manier van werken, onderlinge respect en hoe wij voor een ander klaarstaan." En verderop is verwoord dat we een betrouwbare samenleving zijn en dat we vooral sámen de handen uit de mouwen willen steken.

Voorzitter, laat die boodschap doorklinken in de uitgewerkte begroting voor het komend jaar!

Ter afsluiting hebben wij als ChristenUnie nog een aantal inhoudelijke opmerkingen over de Kadernota 2025:

U heeft in de geest van het raadsbesluit een Kadernota opgeleverd waarin de hoofdlijnen zichtbaar zijn en de concrete uitgangspunten voor het opstellen van de Begroting 2025 netjes zijn verwoord. Tot zover de algemene conclusie. De inhoudelijke conclusie klinkt helaas niet zo droogjes. De tranen schieten je ervan in de ogen. Dachten we vorig jaar nog dat we in 2025 6 miljoen aan de AR te kunnen doteren, nu concludeert u dat dat sowieso niet gaat lukken, maar dat er zelfs veel meer bezuinigd moet gaan worden om het geprognotiseerde tekort van ruim een miljoen, oplopend tot 3 a 4 miljoen in de jaren erna, structureel het hoofd te kunnen bieden. En dan is er nog geen rekening gehouden met kosten voor bijv. onze schoolgebouwen, waarvan we al jaren weten dat dit tientallen miljoenen euro's kost de komende decennia.

Kortom, we gaan de komende jaren in met weliswaar een huidige zeer gezonde financiële positie, maar ook met het perspectief van bezuinigingen. Voorzitter, als zelfs Molenlanden al in zwaar weer terecht gaat komen, wat moet er dan niet van andere gemeenten terecht komen die voor het merendeel een veel minder gunstige uitgangspositie kennen. Gelukkig hebben wij in de VNG een sterke partner die hopelijk ook het nieuwe kabinet weet te overtuigen dat lokale invulling van leefomgeving en welzijn cruciaal is en de gemeenten niet alleen de lasten van het rijk te verwerken krijgen, maar dat het rijk daarbij ook boter bij de vis moet doen. Een uitdrukking die het nieuwe kabinet welgevallig zal zijn hoop je dan.

U kiest ervoor om een wederom zeer beleidsarme Kadernota te presenteren en om nu nog niet met concrete bezuinigingsvoorstellen te komen. Dit om een goede integrale afweging te kunnen maken in de voorbereiding voor de Begroting 2025. Wij vinden dat een verstandige keuze. Immers, hoe dan ook raakt het onze inwoners en dan moet je voorzichtig zijn met te snel gemaakte keuzes. Wel vinden we dat u zich de komende maanden niet alleen op het tekort van 2025 moet richten maar ook op het oplopende structurele tekort in de jaren erna. De raad moet immers goed afgewogen politieke keuzes kunnen maken over uw voorstellen!

Voorzitter, wij denken dat het verstandig is om in aanloop naar de bespreking van de uitgewerkte Begroting een extra informatieavond of Beeldvormende avond te organiseren waarin het college de raad informeert over de afwegingen die in die concrete voorstellen worden gemaakt, zodat de raad na die beeldvormende avond goed en zuiver geïnformeerd in de commissievergadering de begroting kan bespreken. Wij hebben dat verzoek reeds bekendgemaakt in de Agendacommissie en ook de Audit Commissie doet deze aanbeveling. Niet geheel verrassend overigens maar dat terzijde.

Voorzitter ik rond af met het nogmaals wensen van Gods Zegen bij de nadere uitwerkingen!

Dank u wel.